Słowo od Autorki
Pomysł na książkę o śladach kryminalistycznych dla najmłodszych Czytelników powstał podczas zajęć z kryminalistyki dla dzieci. Od wielu lat w ten sposób popularyzuję naukę: opowiadam dzieciom o śladach, razem szukamy tropów i dzięki nim rozwiązujemy zagadki kryminalne.
Badanie śladów to zajęcie bardzo fascynujące dla dzieci. Mają one ciekawe pomysły na rozwiązanie spraw kryminalnych, proponują stworzenie narzędzi, które dziś jeszcze nie istnieją, prawie jak w filmach science fiction. Podczas zajęć dzieci uczą się kreatywności, współpracy w grupie, a także o interdyscyplinarności. Przy okazji uczą się także bezpiecznych zachowań, jak również tego, że po każdej czynności pozostaje ślad.
dr Joanna Stojer-Polańska
—————————————————————————————————-
Recenzje
Książka dr Joanny Polańskiej- Stojer pt. „Ślady kryminalistyczne” adresowana jest do najmłodszych miłośników zagadek kryminalnych. Autorka przedstawia w syntetyczny, a jednocześnie zabawny i zrozumiały dla każdego dziecka sposób podstawowe zagadnienia związane z nurtami współczesnej kryminalistyki.
Zadanie to jest o tyle trudne, że kryminalistyka jako nauka pragmatyczna ma przede wszystkim na celu użyteczne usystematyzowanie metod oraz technik pozwalających na wykrycie przestępstw oraz ich sprawców, a także zabezpieczenie i procesowe wykorzystanie śladów.
Nauka ta odwołuje się do różnych rodzajów wnioskowania, w szczególności wnioskowania dedukcyjnego, a więc oparta jest na myśleniu abstrakcyjnym. Główny bohater książki, nazywany przez Autorkę „badaczem śladów” to przede wszystkim przedstawiciel organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, ale także każda inna osoba, która za pomocą narzędzi dostępnych tu i teraz odtwarza zdarzenia, które miały miejsce w przeszłości, często bardzo odległej.
Myślenie abstrakcyjne jest obce dziecku, dziecko myśli kategoriami konkretnymi. Dlatego ogromną zaletą recenzowanej książki jest to, że odwołuje się do konkretnych, przystępnych dla młodego czytelnika przykładów. Dodatkowym walorem są ciekawe ryciny oraz fotografie, obrazujące to, o czym pisze autorka.
Kryminalistyka jest również nauką społeczną. Rozwija się wraz z rozwojem społeczeństwa, powstawaniem nowych metod popełnienia czynów zabronionych. Wiedza, którą czytelnik może nabyć po lekturze tej pozycji z całą pewnością jest przydatna dla obywatela współczesnego świata, w którym nic nie jest oczywiste i w którym nie każdy przestępca zostaje przykładnie ukarany.
Pomimo podjętych starań, Autorce nie udało się momentami uniknąć posługiwania się trudnym językiem, który może być dla dziecka niezrozumiały (jak na przykład przy definiowaniu DNA). Wynika to jednak ze specyfiki poruszanych zagadnień, które wymagają przynajmniej w części sięgnięcia do języka specjalistycznego, aby zobrazować istotę poruszanego zagadnienia.
Te drobne mankamenty nie wpływają jednak w żaden sposób negatywnie na wartość dydaktyczną recenzowanej pozycji czytelniczej.
dr Olga Kocaj, prokurator
————————————————————————————-
Kryminał, kryminalistyka, ślady na miejscu zdarzenia, włamania, kontaminacja i ciemna liczba przestępstw… Czy to, aby na pewno tematy dla dzieci? Tak, jeśli pisze o nich Joasia Stojer, nie tylko doktor kryminalistyki, specjalistka ale również fantastyczna mama i nasza ulubiona edukatorka. W książce w prosty, przystępny sposób przedstawia czytelnikom pojęcia z zakresu kryminalistyki, podaje definicje i odpowiednie dla dzieci przykłady, opisuje narzędzia pracy i wciąga w tajniki działań policji i kryminalistyka. Jej książka sprawi niezwykłą frajdę wszystkim wielbicielom Lassego i Mai, Sherlocka Holmesa i Herculesa Poirot. Młodzi detektywi uzbrojeni w taką wiedzę, rozwiążą zapewne niejedną kryminalną zagadkę.
Wiedzą o tym doskonale uczestnicy naszych Ekspedycji w Głąb Nauki, biorący udział w cyklu warsztatów kryminalistycznych, prowadzonych przez Asię. W ramach projektu udało nam się poprzez eksperyment, doświadczenie, budowanie i konstruowanie oraz obserwację, pokazać dzieciom, czym jest praca badacza, naukowca, jakim w gruncie rzeczy jest kryminalistyk. Spełniając tym samym jedno z podstawowych założeń programu, czyli odpowiedzenie dzieciom na nurtujące je pytania i podtrzymanie ich naturalnej ciekawości świata. Pokazując, jak nauka wyjaśnia zjawiska, definiuje współzależności, bada, testuje i zapisuje wyniki doświadczeń, i jak przenosi się to na inne dziedziny życia.
Innym założeniem projektu jest interdyscyplinarność. Dlatego pokazom i prelekcjom kryminalistycznym, towarzyszyły czytane na głos książki oraz warsztaty plastyczne.
Czy można rozwiązać zagadkę kryminalną nie ruszając się z własnego fotela, jak udowadniał detektyw Poirot? Czym jest słynna dedukcja Sherlocka Holmesa? Co ma wspólnego przenikliwość Panny Marple i jej rozpoznawanie psychologicznych słabostek przestępców z pracą policyjnego psychologa? Inspirowani klasyką gatunku i postaciami najsłynniejszych detektywów, wraz z Asią zaprosiliśmy Dzieci do wspólnego rozwiązywania zagadek kryminalnych. Pokazaliśmy, ile wspólnego ma fikcja literacka z prawdziwą pracą detektywa i kryminalistyka. Jak dedukcję i psychologię wspomaga nauka i badania w laboratorium. Co mieści walizka technika kryminalistyki i w jaki sposób ujawnia i zabezpiecza się ślady przestępstwa. Najmłodszym czytaliśmy Tajemnice” z serii Biuro Detektywistyczne Lassego i Mai, starszym książkę „Sherlock Holmes i Banda z Baker Street ” Tracy Mack.
Na koniec potraktowaliśmy ślad jako temat działań artystycznych. Ślady… znaki, okruch czyjejś obecności, zapis ruchu, emocji i działań. Ślady stóp na plaży, butów na posadzce, odcisk palca, zostawiony włos. Ślady, które próbuje odczytać kryminalistyk i te zostawione przez ludzkość przez wieki. Ślady pędzla, wałka, dłuta.. . to również ślady emocji, wrażeń i dążeń. Daliśmy uczestnikom szanse na pokazanie własnych emocji w rycie, rzeźbie w glinie czy w malarstwie akrylowym na płótnie. Nie udałoby się to, gdyby nie ogromny entuzjazm Asi, jej zamiłowanie do rękodzieła i sztuk plastycznych oraz ogromne serce do dzieci.
Już nie możemy się doczekać kolejnego wspólnego projektu. Tym razem śledzić będziemy zagadki ukryte na obrazach wielkich mistrzów malarstwa.
A tymczasem wszystkich młodych detektywów i przyszłych naukowców zachęcamy do sięgnięcia po książkę. Przyda Wam się ta wiedza, kiedy spotkamy się na następnej Ekspedycji.
Magda Bednarek, Pracownia Arete
Poniżej: jedno z działań Pracowni Arete
————————————————————————————————
Spis treści
7 — Ślady. Kim jest badacz śladów?
14 — Co to jest ślad?
25 — Modus operandi
26 — Ciemna liczba przestępstw
29 — Identyfikacja
32 — Ujawnianie śladów – co to znaczy gołe oko?
36 — Kontaminacja, czyli o tym, co zniszczyło nasz ślad
41 — Ślady linii papilarnych
48 — Po co badać ślady?
51 — Alibi
54 — Jak przygotować dobrą pułapkę kryminalistyczną?
57 — Ślady kłamstwa
60 — Ślady, których… nie ma
66 — Zapach – co to takiego?
72 — Kryminolog czy kryminalistyk?
74 — Ślady nad ziemią. Ślady pod ziemią. Ślady na ziemi. Ślady pod wodą
79 — Policja, której nie widać
82 — Praca kryminalistyka
87 — Ślady w przyszłości
————————————————————————————–
Książka bogato ilustrowana, a autorką zabawnych, edukacyjnych grafik jest Elzbieta Krenz /KrenzStudio/
