Bartosz Kowalczyk: Przekleństwo powrotu. Powtórzenie i podwojenie jako figury nowoczesnego pisarstwa Ireneusza Iredyńskiego

Kowalczyk-Iredyński-całosć 

Spis treści
Wstęp
Rozdział I – Recepcja twórczości Ireneusza Iredyńskiego
Rozdział II – Ireneusz Iredyński pisarzem nowoczesności
Rozdział III – Teoretyczne, filozoficzne i metodologiczne konteksty powtórzenia i podwojenia
Rozdział IV – Pragnienie powtórzenia
Rozdział V – Lęk przed powtórzeniem
Rozdział VI – Podwojona przestrzeń języka. O gestach metajęzykowych
Rozdział VII – Wewnętrzne podwojenie postaci
Podsumowanie

Streszczenie
Rozważania na temat powtórzenia i podwojenia w literaturze Ireneusza Iredyńskiego stanowią próbę reinterpretacji tej twórczości i osadzenie jej w samym środku formacji nowoczesnej przy jednoczesnej rewizji jej fundamentalnych założeń. Kluczowe jest określenie w granicach tej formacji, kojarzonej z prymatem oryginalności, przestrzeni dla właściwego funkcjonowania powtórzenia i podwojenia.

Rozmaite strategie, które obierają bohaterowie utworów Iredyńskiego wobec problemu powtórzenia (pragnienie powtórzeniem i lęk przed nim) mają swój początek w rozważaniach Sørena Kierkegaarda, poprzez Nietzscheańską koncepcję wiecznego powrotu, psychoanalizę, na postmodernistycznych teorii Gillesa Deleuze’a kończąc.

Potencjał podwojenia realizujący się w przestrzeni języka, odsyła do koncepcji Ludwiga Wittgensteina, do rozważań René Girarda (idea kozła ofiarnego), Giorgio Agambena (figura homo sacer) i Petera Sloterdijka (konstrukcja „podwójnego agenta”).

Owe mechanizmy stale obecne w twórczości Iredyńskiego pozwalają na przeprowadzenie koniecznej analizy i na jej podstawie wysnucia wniosków umożliwiających pełniejsze opisanie formacji nowoczesnej, formacji niejednorodnej i zawierającej pozorną wewnętrzną sprzeczność.

Summary
Repetition and duplication as figures of modern writing in the works of Ireneusz Iredyński

Reflections on repetition and duplication in literature of Ireneusz Iredyński are an attempt to reinterpreting and placing it in the middle of the literary modernity while revising its fundamental assumptions at the same time. The key issue is to define within this formation obviously associated with the primacy of originality an area for the proper functioning of repetition and duplication.

The attitude of Iredyński’s characters towards the problem of repetition (a desire for repetition and a fear of it) is reflected in the philosophical considerations of Søren Kierkegaard, Nietzsche’s conception of the eternal return, psychoanalysis, and in the postmodern theories of Gilles Deleuze.

The potential of duplication current in the area of language, refers to the concept of Ludwig Wittgenstein, René Girard (the idea of a scapegoat), Giorgio Agamben (figure of homo sacer) and Peter Sloterdijk („double agent”).

These mechanisms presented in the works of Iredyński allow to carry out the necessary analysis and reach a conclusion which gives a fuller description of modernity, heterogeneous formation that contains an apparent contradiction.